Odsetek osób zdiagnozowanych zespołem jedzenia nocnego jest znacznie wyższy w grupach osób otyłych i jest to 7,9 – 15%. Jednak nie tylko ta część społeczności wędruje nocą do lodówki… Okazuje się, że w przypadku bezsenności, przewlekłego stresu czy depresji – wydaje się, że tylko, ale to jest aż – 1,5 – 1,6% osób spełnia kryteria NES (ang. night eating syndrome). Zobacz, kiedy występuje.
Etiologia NES nie została do końca wyjaśniona. Spekuluje się, że zespół jedzenia nocnego ma podłoże genetyczne… Bardzo możliwe jest, że bezsenność mocno sprzyja rozwojowi jedzenia nocnego oraz choroby mające podłoże neurologiczne. Trwają badania szukające odpowiedzi, czy depresja jest przyczyną, skutkiem a może jedną z cech NES. Grupą zmagającą się z tym zaburzeniem są bardzo często osoby pracujące w zmiennych trybach zmianowych lub z własnego wyboru prowadzące styl życia w rozregulowanym rytmie dobowym oraz ci, którym towarzyszy przewlekły stres. Te czynniki łączą się także z zaburzeniem snu.
Kiedy występuje zespół jedzenia nocnego?
W artykule z 2010 r. Allison i in. zasugerowali, aby za najważniejsze kryterium diagnozy NES uznać odpowiedzi na pytania, czy dana osoba spożywa zwiększoną ilość produktów spożywczych wieczorem lub w nocy (co najmniej 25% energii przyjmowanej w ciągu doby spożywanych jest po kolacji) i czy w ciągu tygodnia występują u niej co najmniej dwa epizody nocnego jedzenia. Aby móc wydać odpowiednią diagnozę, osoba jedząca nocą powinna być świadoma, tego co robi. Wówczas wywiad będzie podstawą do podjęcia dalszych działań. O co pytamy?
- czy przejawia niechęć do spożywania posiłków rano lub pomijanie śniadania przynajmniej cztery razy w tygodniu
- o zaburzenia snu (problemy z uśnięciem lub sen przerywany, płytki)
- nawyk jedzenia aby móc szybciej zasnąć
- silny spadek nastroju pod koniec dnia
- uwierające poczucie samotności, uruchamiające się wieczorami
Kiedy na powyższe pytania, dana osoba odpowiada twierdząco, mamy do czynienia z NES.
Leczenie
Badania wskazują, że terapia zaburzeń snu, zastosowanie farmakoterapii z psychologicznym wsparciem ma znaczenie w poprawie stanu zdrowia osób z NES. Poprawa może również nastąpić dzięki odpowiednio dobranym technikom relaksacyjnym. Następnie, wizyta z psychodietetykiem, który pomoże określić i zmodyfikować nawyki połączone z NES, zredukować masę ciała, jeśli jest jej nadwyżka.
Jakuszkowiak, K., Cubała, W. J., Zespół jedzenia nocnego — rozpowszechnienie, diagnoza i leczenie, Psychiatria 2004, tom 1, nr 2, 107–111
Kucukgonsu, S., Tek, C., Bestepe, E., Musket, C., Guloksuz, S., Clinical Features of Night Eating Syndrome among Depressed Patients, European Eating Disorders Review 2014, 22, 102–108.
Zużewicz K. (2017): Skutki zdrowotne pracy w niefizjologicznym rytmie. Zeszyty Naukowe SGSP 62 (1/2): 127-138.