Piąty co do zasobności pierwiastek na Ziemi. Jest w atmosferze, w glebie, wodzie, w tym pitnej, ale i w żywności, narzędziach, przedmiotach użytku codziennego: w sztućcach, telefonach, w elementach odzieży np. guzikach. Czy wiesz o jaki pierwiastek chodzi?
To nikiel. Śladowy, ale… obecny. I to powszechnie. Jest potrzebny w organizmie człowieka, m.in. odgrywa istotną rolę w przemianie lipidów, uczestniczy w zwiększaniu aktywności hormonalnej i w stabilizacji struktur kwasów nukleinowych (w RNA, DNA). Wysokie stężenie niklu wykryto także w szpiku kostnym, jądrach oraz węzłach chłonnych. Jest także ważnym składnikiem wielu enzymów w organizmie człowieka. Nikiel wspomaga zaopatrzenie komórek w tlen. Jednak mimo tych wszystkich ważnych funkcji, został zaliczony do jednego z najczęstszych alergenów. W 2018 zyskał nawet miano „alergenu roku”.
Nikiel w pokarmach
Szczególnie wysoką zawartością odznaczają się:
– kakao, herbata zielona i czarna, wino czerwone, piwo, orzechy ziemne, czekolada, mąka pszenna, soja, sałaty, szpinak, suche nasiona roślin strączkowych (bób, fasola, ciecierzyca, soja, soczewica), migdały, owies, produkty z puszek, makrela, tuńczyk, śledź, koncentrat pomidorowy, ketchup, sos sojowy.
Niską zawartością wykazują produkty pochodzenia zwierzęcego.
Kto najczęściej ma alergię na nikiel?
Kobiety – ze względu na częstość noszenia biżuterii, szczególnie palaczki. U osób z wahaniami równowagi hormonalnej, z niedokrwistością i eksponowane na nikiel zawodowo, np. fryzjerzy, maszyniści, osoby sprzątające.
Objawy
- pokrzywka
- katar
- pęcherzykowate zmiany na dłoniach
- zapalenie spojówek
- astma oskrzelowa
- kontaktowe zapalenie skóry
- wyprysk dłoni w kontakcie bezpośrednim
Jak więc ograniczyć nikiel z żywności?
Po prostu unikać jego źródeł. Ważny jest poza tym proces przygotowania produktów do spożycia. Owoce i warzywa – bardzo dokładnie myć, by zmniejszyć ilość niklu pochodzącego również z nawozów czy pestycydów. Obróbka termiczna także powinna się odbywać w garnkach, które nie zawierają tego pierwiastka. Jeśli nie udaje się na co dzień do zera eliminować źródeł niklu z pokarmu, warto wprowadzić do diety produkty, które ograniczają wchłanianie niklu. Wśród nich wyróżnia się: źródła dużych ilości witaminy C: papryki, brukselki, brokuła, natki pietruszki, kapusty, porzeczki, dzikiej róży, poza tym naturalny sok pomarańczowy, dodatek mleka do kawy czy herbaty.
Dla tych, co chcą wiedzieć jeszcze więcej:
- Czarnobilska E., Obtułowicz K., Wsołek K., Piętowska J., Śpiewak R. Mechanizmy alergii na nikiel. Przegląd lekarski 64/2007.
- Wojciechowska M., Kołodziejczyk J., Gocki J., Bartuzi Z. Nadwrażliwość na nikiel. Alergia Astma Immunologia, 13(3)/2008.