Melatonina to hormon, który produkuje szyszynka. Wraz z upływem czasu w ciągu dnia, szczególnie, gdy robi się ciemno to właśnie dzięki temu hormonowi chce nam się spać. Jest on jednym z elementów dobowego zegara biologicznego człowieka odpowiadającego za regulację między innymi rytmu snu i czuwania.
Melatonina wytwarzana jest prawie wyłącznie w ciemności pod wpływem pobudzania włókien nerwowych układu współczulnego. Zatem gdy na narząd wzroku pada duża ilość promieni świetlnych synteza i wydzielanie melatoniny maleje, a jej stężenie we krwi znacznie się obniża. W ciemności szyszynka wytwarza większe ilości melatoniny, a więc jej stężenie we krwi wówczas wzrasta. Dlatego więc warto kłaść się spać w zupełnie ciemnym pomieszczeniu.
Warto wiedzieć, że stężenie melatoniny w ciągu dnia nie zmienia się i pozostaje stałe na każdym etapie życia człowieka, ale zmniejszeniu ulega ilość melatoniny wytwarzana w nocy, która maleje wraz z wiekiem. Stąd wiadomo, że osoby starsze często mają problemy z zasypianiem i mniejsze zapotrzebowanie na sen, niż dzieci oraz młodzież.
Niedobór melatoniny może dotyczyć osób, które pracują w systemie zmianowym, u tych, które funkcjonują długo w nocy, a śpią do południa, nie dbają o regularny sen, ale i spożywają nieodpowiedni posiłek przed snem. Najkorzystniej zjeść: rybę morską z pieczonymi lub parowanymi warzywami, pierś z indyka, banana, brukselki kukurydzę, pełnoziarniste pieczywo, makaron pełnoziarnisty, jogurt naturalny – produkty te zawierają aminokwas tryptofan, który przyczynia się do zwiększenia stężenia serotoniny. Ta z kolei „współpracuje” z melatoniną dla lepszego jej funkcjonowania. Można również wypić sok z wiśni, Dla tych, którzy pracują nocami, a i wcześnie wstają nie ma innej rady niż reorganizacja życia. Niestety, nawet, kiedy organizm teraz nie buntuje się, kiedyś o tym powiadomi.
Sen – minimum 6 godzin, choć to jest jednak mocno indywidualne – w dodatku nieprzerywany to warunek regeneracji, zdrowia fizycznego, psychicznego, prawidłowego funkcjonowania w każdych warunkach i profilaktyka wielu chorób. Przed snem nie należy patrzeć na żadne ekrany, szczególnie w telefon. Pół godziny przed położeniem się spać warto poleżeć w wygodnej dla ciała pozycji, słuchając np. muzyki relaksacyjnej. To także będzie miało wpływ na jakość snu. Bo to jest na 1. miejscu w potrzebach biologicznych.
Melatonina ma też silne działanie przeciwutleniające i zwiększające odporność organizmu. Ma jak widać wielką rolę. Jeśli organizm ma jej niedobór, manifestuje to płytkim snem, trudnościami w zasypianiu, zmęczeniem, sennością w ciągu dnia. Takie objawy często stymulują do przyjmowania suplementu melatoninowego. Jednak, są pewne przeszkody. Melatoniny nie można łączyć z niektórymi lekami. Jakimi? Oto niektóre z nich:
- leki uspokajające
- antydepresanty
- inhibitory prostaglandyn
- antagoniści receptorów opioidowych
- antagoniści receptorów adrenergicznych
- estrogeny (np. w doustnej antykoncepcji hormonalnej)
- fluwoksamina (grupa selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny SSRI).