Termin dieta funkcjonuje w obecnych czasach niezwykle – można określić – intensywnie. Każdy, nawet ci najmłodsi już wiedzą, że wiąże się on z jedzeniem. Słowo to ma swoje korzenie i to dość dawne, bo wywodzi się z greckiego diaita. Czy wiecie, że początkowo miała ona znaczenie odnoszące się do stylu życia i sposobu myślenia, a nie stylu odżywiania się? Czyli jasno rozpatrując ten aspekt – tak, jak powinno być!
Dalej analizując z historycznego punktu widzenia z greki już niedaleko było do łaciny gdzie zaczęło obowiązywać słowo diaeta, a w kolejnych okresach podążyło w epoce średniowiecza do języka starofrancuskiego i dało termin diete. Stamtąd zaś rozprzestrzeniło się już na całą Europę. Jednak właśnie początkowy sens tego pojęcia odnosił się do tego, czego tak naprawdę my, świadomi konsumenci i osoby chcące żyć zdrowo oczekujemy dzisiaj.
Niestety jeszcze w większej części społeczeństwa pojęcie dieta funkcjonuje jako synonim odchudzania się i słowo to kojarzone jest najczęściej właśnie w takich kategoriach. Osoby, u których zauważa się przemyślane, zaplanowane i sprecyzowane wybory w codziennym żywieniu od razu pytane są o to, czy są na diecie. Inna sytuacja – ludzie przebywający w szpitalu, nawet jeśli tylko z powodu badań kontrolnych, diagnostycznych czy innych, lekkich przypadkach obawiają się diety „ścisłej”, która tak naprawdę oznacza głodówkę stosowaną jedynie z konkretnych powodów. Natomiast ci, którzy przebywają w szpitalach i są żywieni dietą szpitalną, określają ją właśnie jako ścisłą – bo zdecydowanie odbiega ona od ich zwyczajowego trybu żywienia się na co dzień.
Inny wymiar diety to ten pod znakiem lansowania szczupłej, a nawet wytrenowanej sylwetki, co wprawiło – szczególnie kobiety – w wir działań ukierunkowanych typowo na obniżenie masy ciała i osiąganie postawionych sobie w tym temacie celów. Bardzo często zdarza się – czy trzeba czy nie – że większość kobiet chce zredukować swoje kilogramy, bo taki jest właśnie trend. Wiele spośród przedstawicielek płci pięknej woli ważyć po prostu mniej. Dlatego próbuje każdej diety, która akurat pojawi się w obiegu – zwłaszcza w mass mediach, Social Mediach czy wśród koleżanek, rodziny.
Trend bycia na diecie spowodował już jakiś czas temu, że zmieniamy kierunek żywienia: próbujemy stać się wegetarianami, weganami czy odrzucamy na przykład produkty mleczne, pszenicę. Na sklepowych półkach znajdziemy z łatwością dietetyczną coca-colę bez cukru z jego zamiennikami, tzw. dietetyczny posiłek, czyli taki, który wnosi mało energii lub ma niską wartość węglowodanów i tłuszczu. Rynek oferuje ponadto wiele innych możliwości, jak dystrybucja autorskich produktów znanych osób promujących diety i treningi. A propos ćwiczeń – obecnie prezentem częściej zachwycającym wiele z nas jest karnet na treningi personalne w siłowni lub przyrządy do ćwiczeń w domu, niż zestaw ekskluzywnych czekoladek, jak niegdyś. Taki prezent stanowi dodatek do motywacji, rozpoczęcia nowych zajęć, poczucia zachowania bilansu energetycznego, bo jak głosi nauka, jedynie wtedy, kiedy – krótko mówiąc – spalamy to co spożywamy i wtedy sylwetka będzie wyglądać szczupło lub chociaż nie będzie miała nadwyżki kilogramów. Istnieją też zawody, w których założenia także kręcą się wokół słowa dieta.
Modelki, tancerki, sportowcy to szczególne społeczności, wśród których użycie tego terminu jest widoczne i gdzie pojawiają się rozmaite teorie, wątpliwości i niestety mity. Co więcej, komunikacja w zakresie zdrowia i odżywiania w jest czasami podobna do gry w głuchy telefon. Ponieważ informacje są przekazywane głównie przez szeptane słowo, wiele z nich pozostaje zniekształcone. I tak właśnie się stało według mnie z definicją opisywanego tutaj pojęcia – dieta. Jeśli chodzi o obszary, takie jak odżywianie to zakłócenie może spowodować wiele nieścisłości i problemów związanych z rzeczywistym „ustawieniem się” na prawidłowym torze do używania i stosowania tego terminu, a poza tym prawidłowego wkomponowania go w codzienność.
Jak więc interpretować termin dieta?
Po słowach wstępu wyjaśniającego co może oznaczać termin dieta, słusznym krokiem w zdobywaniu wiedzy na ten temat i odnalezienia się w nim jest odpowiedź na pytanie: jak zatem powinno być rozumiane pojęcie dieta? W różnych środowiskach, czy też wspomnianych społecznościach usłyszymy odmienne odpowiedzi, a jeszcze inne interpretacje, co nie zawsze jest przecież ze sobą zgodne. Jak zatem podejść do tej kwestii?
Odpowiadając na zadane powyżej pytanie: pojęcie dieta powinno być przede wszystkim rozumiane w sposób, który nie będzie skoncentrowany na odchudzaniu, liczeniu kilokalorii i narzucaniu sobie oraz innym różnego rodzaju reżimów. Tak naprawdę każdy człowiek jest na jakiegoś rodzaju diecie, ponieważ tym mianem określa się również dany model, sposób odżywiania bez względu na to, jakie ma założenia: czy ma posłużyć wyjściu z anemii, poprawie stężenia cholesterolu we krwi czy właśnie odchudzaniu albo najlepiej dobremu samopoczuciu ogólnemu, które będzie się przekładało na jakość życia. Ważne jest, aby rozróżnić kwestię stosowania konkretnych zaleceń ujętych terminem dieta, na przykład niskowęglowodanowa, której podstawową zasadą jest spożywanie produktów o niskiej zawartości węglowodanów od sytuacji, gdzie wyznaje się dany styl żywienia dbając o jakość produktów, regularność posiłków czy ukierunkowanie na bilans energetyczny.
Słowo dieta często oznacza także specjalny, „twardy” sposób odżywiania się z określeniem jakości i dokładnych ilości pokarmów, kiedy odnosi się szczególnie do ludzi chorych i ma wówczas znaczenie lecznicze oraz profilaktyczne. W tym wszystkim zawsze ważne jest tutaj zalecenie, że nie ważne jakie cele stawia dieta, ale trzeba się do nich zobowiązać. Jeśli możliwe to najlepiej publicznie! Nie chodzi o pisanie manifestu na mediach społecznościowych, choć jeśli to by miało pomóc – dlaczego nie? Dla wyznawców innych dróg komunikacji, bądź tych, którym po prostu daleko w chęci do tego rodzaju udzielania się, zalecane jest wysłanie na przykład e-maila czy SMS-a do znajomych, przyjaciół, rodziny. Warto nawet sformułować prośbę: o wsparcie i możliwość czerpania motywacji od tych, których cenimy, do których żywimy uczucie, a zwłaszcza zaufanie.
Dodatkowym atutem byłoby, gdyby osoby te również miały swoje cele względem zdrowego stylu życia i zachowania zdrowia. Wówczas łatwiej jest z takimi osobami rozmawiać, dzielić się, ale i czuć sens swoich działań. Bo jak widać różne rozumienie słowa dieta powoduje odmienne wdrażanie go w życie, ale jedno jest zawsze pewne: dieta – sposób żywienia stanowi nieodłączny element bytu każdego człowieka. Ponadto jest ona niezwykle istotna w prawidłowym rozwoju organizmu ludzkiego jak również ważna dla uniknięcia wszelkich chorób dietozależnych, czyli tych związanych z odżywianiem się. Jest to możliwe dzięki prowadzeniu zrównoważonego stylu życia. Co on oznacza, przeczytacie za chwilę.
Tymczasem w skrócie – polega on na tym, aby robić dokładny wgląd w swój organizm, poznawać go, obserwować, szukać dla niego odpowiedniego kierunku żywienia, kontrolować go badaniami profilaktycznymi, dawać odpocząć i pozwalać mu dobrze spać. Dodatkowo wprowadzić odpowiednią aktywność fizyczną biorącą pod uwagę obecny stan zdrowia oraz potrzeby. Należy bowiem pamiętać o tym, że świat, który dąży do funkcjonowania z wysoką technologią, będzie wymagał od człowieka więcej trybu siedzącego. Powinniśmy myśleć o tym już teraz i nie zwlekać z podjęciem radykalnych kroków ku dobrym zmianom.
FRAGMENT KSIĄŻKI „NIE CZAS NA WYMÓWKI”. WYD. M, ZDROWE ZDROWIE